Tijdens de blauwe maandag dat ik culturele antropologie studeerde passeerden twee volkeren het vaakst de revue. Ten eerste de Yanomamö, de grootste geisoleerd levende groep Indianen in het Amazone-regenwoud. Ze staan bekend als ‘The Fierce People’ (Het woeste volk) en kenmerken zich door een groot aantal onderlinge oorlogen. Hou je maar gedeisd als je een Yanomamö tegenkomt, want voor je het weet staat je hoofd te verschrompelen op een paal.

De tweede stam, die misschien nog wel meer tot de verbeelding sprak, was die van de Trobrianders. Ze wonen op de Trobriand-eilanden bij Nieuw-Guinea. Die eilanden hebben enkel en alleen zo’n rare naam omdat ze in 1793 werden bezocht door de Bretonse zeevaarder Jean François Sylvestre Denis, comte de Trobriand. Vandaar.

Trobrianders doen alles anders dan de westerse mens. Dit trok natuurlijk al snel de aandacht van hele volksstammen antropologen, altijd op zoek naar de meest wildste ‘wilden’. Een paar leuke feitjes over de Trobrianders:

Trobriand islanders zijn gek op toverspreuken. Ze gebruiken ze voor alles en nog wat. De spreuken zijn uitermate geheim en gelden als een soort betaalmiddel. Als je iets van iemand gedaan wil krijgen dan geef je hem een stukje van je spreuk. Dit gaat echter zo mondjesmaat dat veel eigenaren van spreuken al gestorven zijn voor ze de hele spreuk hebben overgedragen. Het aantal toverspreuken neemt af.

Naast geld en toverspreuken is ook voedsel erkend als een wettig betaalmiddel. Zo handelt men driftig in yams en staan tien bananenbladeren gelijk aan één dollar.

Omdat de Westerse autoriteiten streng toezien op onderlinge oorlogen heeft men maar cricket als vervanging gekozen. Iedereen speelt cricket, zowel mannen als vrouwen. En meestal gaat het er nogal ruw aan toe omdat er meteen wat interne conflicten moeten worden rechtgezet.

Het bekendst zijn de Trobrianders toch wel geworden nadat antropoloog Bronisław Malinowski hun flexibele seksuele moraal optekende. De eilandbewoners kijken niet zo nauw, zo bleek. Erotische spelletjes zijn heel normaal vanaf je zevende en seks volgt niet veel later. Heb je interesse in iemand dan kan je dat hem of haar duidelijk maken door eerst eens een paar weken het bed te delen. Besluit de ander om na die paar weken gezamenlijk de maaltijd te gebruiken dan is het huwelijk gesloten. Dat huwelijk moet ook weer niet al te strikt worden genomen; iedereen – man en vrouw – wordt in deze cultuur aangemoedigd om zoveel mogelijk andere partners erop na te houden.

Eén feitje maakt op mij het meeste indruk. Malinowski beweerde dat de Trobrianders de enige mensen ter wereld waren die de link tussen seks en zwangerschap nog niet hadden weten te leggen. Ha, daar hadden ze die arme Bronisław toch goed te pakken genomen, die Trobrianders. Sindsdien weten we dat ze ook beschikken over een uitstekend gevoel voor humor!